Όπως σε κάθε χώρα έτσι και στην Ελλάδα, υπάρχουν συγκεκριμένοι νόμοι που προασπίζουν τα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών.
Παρακάτω σας παραθέτω τις άδειες που διακαιούται μια μητέρα, ήδη από την εγυμοσύνη της, όπως παρατίθενται στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών υποθέσεων.
Άδεια Προγεννητικών Εξετάσεων
Οι έγκυοι απαλλάσσονται από την εργασία χωρίς περικοπή των αποδοχών τους για να υποβληθούν σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου εφ’ όσον οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνουν κατά τον χρόνο της εργασίας (Π.Δ. 176/97).
Άδεια Μητρότητας
Από τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 1993 και του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001, το οποίο κυρώθηκε με το άρθρο 11 του Ν. 2874/2000, η διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται στις 17 εβδομάδες για τις εργαζόμενες σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Από αυτές, τις 8 εβδομάδες πρέπει να πάρει η εργαζόμενη πριν από τον τοκετό και τις υπόλοιπες 9 μετά. Η τήρηση των χρονικών διαστημάτων είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που η εργαζόμενη γεννήσει πρόωρα, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, έτσι ώστε ο χρόνος της άδειας να φθάνει συνολικά τις δέκα επτά (17).
Ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας
Με τις διατάξεις του άρθρου 142 του Ν. 3655/2008, θεσμοθετήθηκε <<ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας>>, με μορφή αδείας η οποία χορηγείται στις εργαζόμενες μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας ή και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας. Η διάρκεια της είναι έξι (6) μήνες, ενώ η εργαζόμενη επιδοτείται και καλύπτεται ασφαλιστικά από τον ΟΑΕΔ σύμφωνα με το κατώτατο μισθό όπως κάθε φορά καθορίζεται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Στην Υπουργική Απόφαση 33891/606/09-06-2008 (ΦΕΚ Β' 833), ρυθμίζεται η διαδικασία, ο τρόπος και οι λοιπές προυποθέσεις, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια που είναι απαραίτητη για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης.
Άδεια φροντίδας παιδιού
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 της ΕΓΣΣΕ 1993, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 3144/2003, του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ 2002-2003 και των άρθρων 8 και 9 της ΕΓΣΣΕ 2004-2005, οι μητέρες εργαζόμενες δικαιούνται για χρονικό διάστημα τριάντα μηνών από τη λήξη της άδειας λοχείας, είτε να προσέρχονται αργότερα, είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μια ώρα κάθε ημέρα από την εργασία τους. Εναλλακτικά, με συμφωνία του εργοδότη, το ημερήσιο ωράριο των μητέρων μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και σε μία ώρα για έξι (6) επιπλέον μήνες.
Η ανωτέρω άδεια, θεωρείται και αμείβεται ως χρόνος εργασίας και δεν πρέπει να προκαλεί δυσμενέστερες συνθήκες στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις.
Σχετική νομοθεσία (ΕΓΣΣΕ 1993 άρθρο 9, ΕΓΣΣΕ 2002-2003 άρθρο 6 , ΕΓΣΣΕ 2004-2005 άρθρο 8 και 9 και Ν.3144/2006 άρθρο 7)
Άδεια Γονική
Η γονική άδεια έχει θεσπισθεί με το άρθρο 13 του Ν. 1483/84. Ο χρόνος απουσίας των γονέων μισθωτών ορίζεται:
α) γονική αδεία ανατροφής
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5 και 6 του Ν. 1483/1984 όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν με το άρθρο 25 του Ν. 2639/1998, οι εργαζόμενοι γονείς και των δύο φύλων, εφόσον έχουν ένα έτος προϋπηρεσία στον ίδιο εργοδότη, δικαιούνται άδεια άνευ αποδοχών, διάρκειας 3,5 μηνών και μέχρι το παιδί τους να συμπληρώσει ηλικία 3,5 ετών. Η άδεια αυτή μπορεί να φθάσει τους 6 μήνες προκειμένου για μονογονεϊκές οικογένειες. Το δικαίωμα αυτό έχουν και οι εργαζόμενοι που έχουν υιοθετήσει παιδί. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων παιδιών, το δικαίωμα των γονέων είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.
β) άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.1483/1984, του άρθρου 22 του Ν. 3488/2006 και του άρθρου 4 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009, στους εργαζόμενους με πλήρη ή μερική απασχόληση που έχουν παιδιά ηλικίας μέχρι 16 ετών τα οποία παρακολουθούν μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης, χορηγείται άδεια ορισμένων ωρών ή ολόκληρης ημέρας από την εργασία τους, μέχρι την συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργασίμων ημερών για κάθε παιδί , κάθε ημερολογιακό έτος, για να επισκεφθούν το σχολείο των παιδιών τους, με σκοπό την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης.
γ) άδεια σε περίπτωση ασθένειας του παιδιού ή άλλου εξαρτημένου μέλους
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001, του άρθρου 7 του Ν. 1483/1984 , του άρθρου 22 του Ν.3488/2006 και του άρθρου 5 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009, οι γονείς και των δύο φύλων, δικαιούνται να λαμβάνουν άδεια χωρίς αποδοχές, σε περίπτωση ασθένειας του παιδιού ή άλλου εξαρτημένου μέλους της οικογένειάς τους. Η διάρκεια της φθάνει τις έξι (6) ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος εφόσον προστατεύουν ένα παιδί, τις οκτώ (8) ημέρες για δύο παιδιά και τις δέκα τέσσερις (14)ημέρες για περισσότερα από δύο παιδιά.
Μονογονεϊκές οικογένειες
Σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΕΓΣΣΕ 2002-2003 στους εργαζόμενους (-ες), που έχουν χηρέψει και στον άγαμο (η) γονέα, που έχει την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι(6) εργασίμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις. Επίσης, γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια οκτώ εργασίμων ημερών.
Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω των αυξημένων αναγκών φροντίδας των παιδιών ηλικίας μέχρι δώδεκα (12) ετών συμπληρωμένων, εφάπαξ ή τμηματικά μετά από συννενόηση με τον εργοδότη, σύμφωνα με τις ανάγκες του γονέα και δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας.
Άδεια γάμου και γέννησης τέκνου
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ του 1993 και του άρθρου 10 της ΕΓΣΣΕ του 2000-2001, η άδεια γάμου ορίζεται σε έξι (6) εργάσιμες ημέρες για όσους εργάζονται εξαήμερο και σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες για όσους εργάζονται πενθήμερο.
Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 της ΕΓΣΣΕ του 2000-2001, σε περίπτωση γέννησης παιδιού ο πατέρας δικαιούται δυο (2) ημέρες άδεια με αποδοχές.
Προστασία Εγκύων, Λεχώνων & Γαλουχουσών
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 176/1997, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν από τις διατάξεις του Π.Δ. 41/2003 και ειδικότερα με βάση το άρθρο 7 του Π.Δ. 176/1997, οι εργαζόμενες , με πλήρη ή μερική απασχόληση, που βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης, τοκετού-λοχείας και γαλουχίας, μέχρι και ένα έτος από τον τοκετό, μετακινούνται σε αντίστοιχη θέση ημέρας, εφόσον υποβάλλουν ιατρικό πιστοποιητικό που βεβαιώνει την ανάγκη λήψης αυτού του μέτρου για λόγους που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία τους. Στην περίπτωση δε που η μετακίνηση αυτή είναι τεχνικά ή/και αντικειμενικά αδύνατη απαλλάσσονται από την εργασία. (βλέπε νομοθεσία)
Σημειώνουμε ότι, με βάση την παρ. 3 του άρθρου 2 του Π.Δ. 88/1999, νυχτερινή εργασία θεωρείται το διάστημα μεταξύ 22.00 μ.μ. και 06. 00 π.μ. (βλέπε νομοθεσία)
Αναφορικά με την προαγωγή του μητρικού θηλασμού:
Άρθρο 3, Ν. 4316/2014 ΦΕΚ 270/Α/24-12-2014: Οι εργαζόμενες μητέρες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι οποίες θηλάζουν, μπορούν να αντλούν με έκθλιψη και να αποθηκεύουν το μητρικό γάλα κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους και εντός του χώρου που ορίζεται από τον τομέα εργασίας τους και ο οποίος ονομάζεται χώρος θηλασμού στην εργασία.
Προστασία από Απόλυση
Σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 1483/1984 << απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για το χρονικό διάστημα ενός έτους μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία. Ως σπουδαίος λόγος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης της εργασίας της εγκύου που οφείλεται στην εγκυμοσύνη>>. (βλέπε νομοθεσία)
Από τις διατάξεις του άρθρου 10 του Π.Δ. 176/1997 επαναλαμβάνεται η απαγόρευση απόλυσης, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 1483/1984 ενώ επίσης προσδιορίζεται ότι σε περίπτωση καταγγελίας της σχέσης εργασίας εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν.1483/1984, ο εργοδότης οφείλει να αιτιολογήσει δεόντως την καταγγελία γραπτώς και να προβεί σε σχετική κοινοποίση και προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. (βλέπε νομοθεσία)
Επίσης, με το άρθρο 14 του Ν. 3896/2010, απαγορεύεται η καταγγελία καθώς και κάθε άλλη δυσμενής μεταχείριση, για λόγους φύλου ή οικογενειακής κατάστασης, σύμφωνα με τους ορισμούς και στο πεδίο εφαρμογής του. (βλέπε νομοθεσία)
Τέλος, με την παράγραφο 4 του Ν. 3896/10 για τις εργαζόμενες οι οποίες κάνουν χρήση της ειδικής άδειας και της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας του άρθρου 142 του Ν. 3655/2008, η προστασία από απόλυση επεκτείνεται για τρεις επιπλέον μήνες και φθάνει συνολικά τους δεκαπέντε μήνες έπειτα από την ημερομηνία του τοκετού.
Επειδή ωστόσο η μητρότητα είναι η δυσκολότερη και σπουδαιότερη δουλειά στον κόσμο, ευχόμαστε αύξηση των δικαιωμάτων των μητέρων στη χώρα μας, η οποία -ομολογουμένως- υστερεί σε σχέση με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη!
Ελάτε στη διαδικυτυακή μας ομάδα για περισσότερες συζητήσεις!